Mộ gió và hình nhân chiến binh Hoàng Sa

Trong một hôm lang thang qua những cánh đồng tỏi trên huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), thi thoảng chúng ta sẽ bắt gặp một vài ngôi mộ được đắp bằng cát, văn bia của ngôi mộ chỉ là hòn nham thạch đen ở đầu mộ.

Lấy làm lạ, đi lanh quanh đó hỏi thăm mới biết, đó là một trong những ngôi mộ gió của một hùng binh trong hải đội Hoàng Sa mất tích trên biển trong khi đi làm nhiệm vụ ngày xưa, người trong dòng tộc đã chiêu hồn về nhập vào hình nhân và an táng vào ngôi mộ gió ấy, mong muốn để người thân của mình có một chỗ nằm yên ấm trong lòng đất quê hương, không xa quê vất vưởng nơi biển đảo lạnh lẽo.

Hiện nay ở Lý Sơn, ngoài những ngôi mộ gió nằm trong Âm Linh tự, rải rác trên những cánh đồng hành, tỏi, còn có nhiều mộ gió vô danh nằm mọi nơi mang nhiều điều kì bí bên cạnh nó.

Mộ gió của các chiến binh Hải đội Hoàng Sa giữa các ruộng vườn

Thực hiện nhiệm vụ được giao của triều đình

Những ngôi mộ gió của các tử sĩ trong hải đội Hoàng Sa đi không trở về trong những lần ra quân thực thi nhiệm vụ của triều đình ngày xưa, cụ Nguyễn Ân (88 tuổi) ở đội 6 thôn Tây, xã An Vĩnh (huyện Lý Sơn), kể với giọng ngậm ngùi thương tiếc: “Hơn 300 năm qua, không biết có bao nhiêu chiến sĩ người con của đất đảo Lý Sơn vâng lệnh Vua đi làm nhiệm vụ trên vùng biển thuộc 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và họ đi một lần là biền biệt, không thấy trở về. Người thân ở nhà thương nhớ, mỏi mắt ngóng trông chồng, con hay cha trở về.

Quá thời gian làm nhiện vụ theo quy định (6 tháng) mà những người lính ấy vẫn không trở về. Biết là chiếc buồm, tàu, ghe đưa họ đi đã không vượt qua được sóng to gió dữ, thân xác của những người lính đã nằm mãi trong lòng đại dương, người thân ở nhà đành ngậm ngùi đắp cho họ ngôi mộ gió, để linh hồn những người lính ấy có được chỗ trú ngụ ấm áp ở quê hương mình”.

Mộ gió của các chiến binh Hải đội Hoàng Sa nằm rãi rác khắp mọi nơi ở huyện đảo Lý Sơn

Theo các bậc lão niên ở huyện đảo Lý Sơn kể lại, ngôi mộ gió đầu tiên trên đảo tiền tiêu là mộ của cai đội Phạm Quang Ảnh cùng các chiến binh của hải đội Hoàng Sa ra đi cùng chuyến với ông Ảnh từ thời vua Gia Long. Để tìm hiểu thêm, chúng ta cùng tìm gặp và hiểu hơn qua cụ Phạm Quang Tĩnh, hậu duệ đời thứ 5 của cai đội Phạm Quang Ảnh, và được nghe ông kể: Ông Phạm Quang Ảnh lúc đó giữ chức là Phó đô đốc khâm sai thừa tướng dưới triều vua Gia Long.

Mộ gió đầu tiên của cụ Phạm Quang Ảnh

Cụ Phạm Quang Ảnh dẫn đầu đi làm nhiệm vụ

Vào năm 1815-1816, ông Ảnh được lệnh vua dẫn đầu 5 chiến thuyền cùng 70 hải binh khác ra canh giữ vùng biển thuộc hai quần đảo Hoàng Sa, kết hợp nhiệm vụ đo đạc thủy trình.

“Cụ Phạm Quang Ảnh đã nhiều lượt dẫn quân đi làm nhiệm vụ trên biển Hoàng Sa sau nhiều năm, lần cuối cùng của ông cùng những hải binh đi trên những chiến thuyền ra khơi hướng về biển đảo, lần đó hải đội của ông gặp bão lớn, tất cả thuyền và người bị sóng gió nhận chìm giữa đại dương mênh mông. Khi ấy, vua Gia Long rất mực thương tiếc, trực tiếp làm lễ chiêu hồn cho các tử sĩ ngay trên đảo Lý Sơn, cho pháp sư đi lấy đất sét từ núi Giếng Tiền về nặn thành hình người để làm lễ an táng ông Phạm Quang Ảnh vào mộ gió.

Sau đó, vua Gia Long tiếp tục an táng mộ gió cho 24 người lính khác trong hải đội Hoàng Sa đã cùng ông Ảnh hy sinh trong chuyến thực thi nhiệm vụ ấy.

Theo lời kể của bậc lão niên ở Lý Sơn, mộ gió chiêu hồn của những người lính trong Hải đội Hoàng Sa được thực hiện nhiều giai đoạn rất nghiêm cẩn và thành kính. Trước khi làm lễ chiêu hồn, người thân của chiến sĩ đã hy sinh trên vùng biển Hoàng Sa phải thuê 1 pháp sư cúng vái. Rồi đích thân vị pháp sư lên núi Giếng Tiền lấy loại đất sét dẻo quánh, khô nóng, được hình thành từ nham thạch núi lửa phun trào từ hàng triệu năm trước để về nặn hình nhân người.

Mộ gió nằm giữa những cánh đồng tỏi, hành

Dùng đất sét nặn hình nhân người thay thế cho những người lính ra đi mãi mãi

Số lượng đất sét mang về phải vừa đủ để nặn hình nhân, nếu thừa bỏ đi là không nên, vì nó là hiện thân của thịt da người đã khuất. Đất sét mang về được nhào trộn với bông gòn, sau đó cho vào cối giã đến nhuyễn. Đến khi vị pháp sư tiến hành nắn hình nhân thì người thân của tử sĩ phải đứng bên cạnh, mô tả hình dáng người sẽ được chiêu hồn, vị pháp sư cứ thế nặn cho đến khi thật giống từ gương mặt đến thân thể người đã khuất.

Hình nhân ấy được pháp sư dùng 7 cành đâu đã chẻ đôi xếp vào bụng làm xương sườn, dùng sợi tơ tằm hoặc vỏ dâu xếp làm những sợi gân. Các lóng xương sống, xương tay chân đều được làm bằng cành dâu. Hình nhân có đủ lục phủ, ngũ tạng, kể cả bộ phận sinh dục.

Xong phần nặn hình nhân, vị pháp sư dùng lòng đỏ trứng gà phết khắp hình nhân để khi khô đi, lớp lòng trứng sẽ là hình nhân trông giống như da người. Tiếp theo đó, người thân trong dòng họ mặc quần áo và đồ liệm cho hình nhân rồi đưa vào quan tài. Một cỗ thuyền cúng với những mâm lễ vật, vàng bạc và lương thực được đưa xuống biển để dâng lên các vị thần và cúng linh hồn người đã khuất.

Mộ gió ở huyện đảo Lý Sơn

Nghi lễ chiêu hồn

Khi các nghi lễ chiêu hồn đã hoàn tất, những người thân an tâm bởi tin rằng linh hồn người chết đã từ biển trở về nhập vào hình nhân của người đã khuất. Bà con, dòng họ đặt quan tài xuống huyệt và an táng. Không thể biết các chiến binh Hoàng Sa gặp nạn vào ngày nào, vì thế người thân trong dòng họ lấy ngày người đã khuất xống ghe đi thực thi nhiệm vụ để làm ngày giỗ, thắp hương tảo mộ như những ngôi mộ bình thường trên huyện.

“Có nhiều mộ gió được chôn từ hàng trăm năm trước, đến bây giờ cải táng, khi đào lên các hình nhân vẫn còn nguyên vẹn”, cụ Nguyễn Ân nói.

“Tục làm mộ gió trên đảo Lý Sơn hình thành cách đây hơn 200 năm, bắt đầu từ ngôi mộ gió đầu tiên của cai đội Phạm Quang Ảnh.

Sau này, những ngư dân khi đang đánh bắt trên biển không may gặp thiên tai mất tích, người thân ở nhà cũng nặn hình nhân, làm mộ gió để chiêu hồn họ từ biển khơi quay về bờ nằm yên ấm trong nắm đất quê hương”, anh Nguyễn Văn Lê, Chủ tịch UBND xã An Bình, cho biết.

 

Cảnh nhìn từ chùa Đục Lý Sơn

Trên đây là những hiểu biết mà nhà Olvis muốn giới thiệu đến tất cả mọi người. Với mong muốn mang đặc sản Lý Sơn đi quảng bá với tất cả mọi người trên mọi miền Tổ Quốc, Công ty TNHH OLVIS VIỆT NAM có xưởng sản xuất nằm tại đảo Lý Sơn, có thương hiệu OLVIS luôn mang đến cho quý khách hàng sản phẩm tốt nhất với các loại decor mang đậm màu sắc riêng và cho khách tham quan, khám phá quá trình sản xuất một cách công khai. Mọi người muốn mua sản phẩm chính gốc Lý Sơn hãy liên hệ cho bên mình để mua với giá ưu đãi nhé.

Hotline: 0934193522 – 0974500554

Facebook: https://www.facebook.com/phuongtoiolvis

Shopee: Tỏi Lý Sơn chính gốc OLVIS, Cửa hàng trực tuyến | Shopee Việt Nam