Nhiều nông dân trên đảo Lý Sơn những ngày gần đây tất bật ra đồng thu hoạch tỏi, cắt lá rễ tỏi, phơi tỏi khắp mọi nơi từ trên mái nhà xuống tới hiên nhà tạo nên một bức tranh xinh động của một mùa vụ bội thu.
Người dân Lý Sơn ví cây gia vị này là “vàng trắng”, đã giúp người dân có cuộc sống ổn định, ấm no từ bao đời nay. Người dân vui mừng vì tỏi năm nay vừa được mùa, vừa được giá, sau khi bán trừ chi phí, lãi mùa này được bộn thu so với mọi năm.
Cây tỏi sau khi thu hoạch, nông dân cắt bỏ lá, rễ ngay tại ruộng rồi gom củ vào bao tải chở về nhà hoặc đem về nhà rồi mấy cắt lá và rễ. Xe máy là một trong những phương tiện vận chuyển từ ruộng tỏi về nhà nông dân, ngoài ra còn có ba gác (xe 3 bánh trên đảo) và xe thồ( một phương tiện chuyên dụng trên đảo). Nhờ thời tiết thuận lợi mỗi sào tỏi có thể đạt từ 400 đến 500kg tỏi tươi. Do đặc thù đất chật, người đông nông dân nơi đây tìm cách tối ưu diện tích bằng cách đưa tỏi lên mái nhà, đa để phơi cho mau khô. Cuối ngày nông dân dùng bạt che lại để yên tâm hơn, lỡ mưa gió thất thường cũng không bị ướt mà hư tỏi.
“Phơi tỏi trên mái nhà cơ cực nhiều nhưng bù lại mau khô, gặp khi trời mưa giông bất chợt chỉ cần kéo tấm bạt phủ lên trên là yên tâm. Còn phơi dưới đất thì bị bóng nhà cửa, cây cối che khuất, hoặc khi gặp mưa bất ngờ thì củ tỏi bị thấm nước dễ bị hỏng hết”, nông dân Lý Sơn lý giải. Theo lãnh đạo huyện Lý Sơn, trung bình mỗi năm nông dân đảo này trồng hơn 310 ha tỏi, sản lượng hơn 2.000 tấn, doanh thu từ loại cây này hơn 100 tỷ đồng. Vào mùa thu hoạch, phiên chợ tỏi ở huyện đảo đông đúc, rộn ràng diễn ra từ lúc 3-4 giờ sáng. Nông dân tập kết từng ụ nông sản thẳng hàng để thương lái dễ chọn lựa, thu mua.
Người dân Lý Sơn cho biết vào mùa cao điểm du lịch giữa năm, tỏi loại thường giao động quanh mức 120.000 đồng/kg, tỏi cô đơn đến 1,2 triệu đồng mỗi kg. Sau khi thu mua ở phiên chợ, tỏi được vận chuyển đến cảng để kịp chuyến tàu đầu buổi sáng đưa vào đất liền tiêu thụ.
Tỏi non là đặc sản được bán nhiều ở chợ vào mùa thu hoạch tỏi, với giá 50.000-60.000 đồng mỗi bó nhỏ. Ông Lê Văn Ninh, Phó chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, cho biết niên vụ này, toàn huyện xuống giống 310 ha tỏi. Dự kiến năng suất đạt 60-70 tạ/ha, tăng hơn 30% so với vụ trước. “Những năm gần đây, du khách đến đảo tham quan tăng đột biến và rất ưa chuộng tỏi, hành. Nhờ vậy, người dân địa phương bán loại nông sản này thu nhập khá hơn nhiều so với trước”.